Kökleri 20.yy başındaki Dada akımının anarşist performanslarına, 1920 ve 30'lu yılların sürrealist ve fütürist performanslarına ve hatta Jackson Pollock'un aksiyon resmine kadar gitse de bildiğimiz anlamıyla performans sanatı 1960'larda doğduktan sonra yaygınlaşıp 70'lerde fikirleri ön plana çıkaran kavramsal sanatla bağlantılı olarak devam eder. Toplum normlarını reddeden ve izleyiciyi aktif bir konuma getirmeyi hedefleyen performans sanatı bugün zamana ayak uydurarak online/çevrimiçi versiyonlarıyla devam ediyor. Genellikle üç sorudan oluşan pop-up röportaj serilerim bu defa yedi soruyla gerçekleşti ve performans sanatımız hakkında detaylı bir dosyaya dönüştü.
Röportaj: Hazal Gençay Sungur
POP UP INTERVIEW WITH GÜLHATUN YILDIRIM
Performans Sanatı
Gülhatun Yıldırım
Sanatçı
1- Performans sanatı nedir? (Performans sanatını hiç bilmeyen birine nasıl anlatırsınız?)
Beden, süreç, zaman, mekan, izleyici.
2- Beden, mekan, süreç ve an işlerinizde karşımıza nasıl çıkar?
Beden hem kendimle hem de izleyenle ilişki kurduğum bir şey. Performansta zaman olgusu üzerine çok sık çalışıyorum ki zaten performans sanatında zaman, an ve süreç işi ortaya çıkaran en önemli unsurlardan. Var olan ve yıllar içerisinde kendi geliştirdiğim metotları deneyerek, üzerine düşünerek özellikle uzun süreli performanslarda ve onların hazırlık sürecinde zaman içinde zaman yaratıyorum. Performansı oluşturan tüm parçaların birleştiği nokta süreci belirliyor.
Gülhatun Yıldırım, Döngü, 2019, Performans, 2gün/günde 6 saat, ''Happening Now'' sergisi, Artweek@Akaretler'in 3. Edisyonu kapsamında, Küratör: Özge İnal, Artnivo ve Performistanbul işbirliği ile, İstanbul
3- Rol ve gerçeğin farkı nerede başlar?
Performans sırasında mental olarak bulunduğunuz mekan ve zamandan ayrıldığınız an.
4- İzleyici işlerinizin neresindedir?
Akışında.
5- Deney, hafıza ve sınır kavramları sizin için ne ifade ediyor?
Performans sanatı ve kendi pratiğim üzerinden deney, gözlemle yakında ilişkili. İç/dış gözlem, içe bakış ve kişisel hafızanın bütünü. Beden üzerine çalışmak benim için başlı başına bir deney. Sınır ise pek çok şeyi gözlemleyip içinde ve dışında olabildiğim şeffaf bir zar gibi.
Gülhatun yıldırım, Yıkımın Büyüsü, 2019, Performans, 5 gün/25 saat, Performans Odası: Üst Üste, Elgiz Müzesi ve Performistanbul işbirliği ile, İstanbul
6- Sanatınızda ele aldığınız konular ve onları sorgulama yönteminiz neler?
Var olma ve yok olma gerilimi. Aslında yöntem olarak tüm metotlarımla çalışıp kök, öz, aidiyet, yaşam, ölüm, doğa ve bunların etrafında şekillenen her türlü konuda hem içsel hem dışsal gözlem yapıyorum.
7- İşlerinizde hangi kaynakları referans alıyorsunuz?
Kişisel hafıza, doğa, bilinçaltı okumaları ve su mitosları. Her şeyin başlangıcında su vardı.
Gülhatun Yıldırım, Water Rituals, 2016, Performans, Learning Program of the Venice International Performance Art Week, Studio Contemporaneo in collobration with Live Arts Cultures and IPA Venedik